Od dnia 1 lipca 2016 r. obowiązują przepisy dotyczące raportowania danych w standardzie Jednolitego Pliku Kontrolnego (JPK). Do końca 2016 r. dotyczą jedynie tzw. dużych przedsiębiorców. Z dniem 1 stycznia 2017 r. obowiązkiem wysyłania rejestrów w standardzie JPK bez wezwania organu podatkowego zostaną objęci mali i średni przedsiębiorcy (w praktyce obowiązek będzie realizowany poprzez wysyłkę rejestrów VAT począwszy od rozliczenia za styczeń 2017 r. do dnia 25 lutego 2017 r.).
Kluczowe, dla odpowiedzi na pytanie czy dany podmiot jest objęty powyższym obowiązkiem już od stycznia 2017 r. jest ustalenie statusu tego podmiotu. Definicje średniego, małego i mikroprzedsiębiorcy znajdują się w ustawie o swobodzie działalność gospodarczej.
Średni przedsiębiorca – JPK
Zgodnie z art. 106 tej ustawy za średniego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:
1) zatrudniał średniorocznie mniej niż 250 pracowników oraz
2) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 50 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 43 milionów euro.
Mały przedsiębiorca – JPK
Natomiast stosownie do art. 105 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej mały przedsiębiorca to przedsiębiorca, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:
1) zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników oraz
2) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 10 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 10 milionów euro.
Z punktu widzenia obowiązków w zakresie wysyłania rejestrów w formacie JPK nie ma znaczenia czy jesteśmy małym czy średnim przedsiębiorcą bowiem oba te podmioty objęte są tym obowiązkiem już począwszy od stycznia 2017 r.
Kluczowe zatem znaczenie ma ustalenia czy kwalifikujemy się do kategorii mikroprzedsiębiorców – czyli takich przedsiębiorców, którzy obowiązki w zakresie wysyłki rejestrów VAT mają dopiero do stycznia 2018 r. Jak bowiem wskazano na wstępie duzi przedsiębiorcy zostali objęci przedmiotowym obowiązkiem od lipca 2016 t.
Mikroprzedsiębiorca
Zgodnie z art. 104 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej Za mikro przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:
1) zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz
2) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.
Średnioroczne zatrudnienie określa się w przeliczeniu na pełne etaty. Przy jego obliczaniu nie uwzględnia się pracowników przebywających na urlopach macierzyńskich, urlopach na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopach ojcowskich, urlopach rodzicielskich i urlopach wychowawczych, a także zatrudnionych w celu przygotowania zawodowego. W przypadku przedsiębiorcy działającego krócej niż rok, jego przewidywany obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych, a także średnioroczne zatrudnienie oszacowuje się na podstawie danych za ostatni okres, udokumentowany przez przedsiębiorcę.
Podmioty obowiązane do wysyłki rejestrów VAT w standardzie JPK począwszy od rozliczenia za styczeń 2017 r.
Zestawiając powyższe definicje należy uznać, że małym przedsiębiorcą (a więc przedsiębiorcą, który obowiązany jest do wysyłania rejestrów JPK już począwszy od dnia 1 stycznia 2017 r.) jest taki przedsiębiorca, który:
- W 2014 r. i 2015 r. posiadał średnioroczne zatrudnienie co najmniej 10 etatów (co istotne 10 etatów wystarczy aby być małym przedsiębiorcą!). Jeśli spełniamy powyższy warunek nie mają już znaczenie obroty i roczna suma bilansowa!
- W 2014 r. i 2015 r. średnioroczne zatrudniał mniej niż 10 pracowników ale jego roczny obrót w 2014 r. i 2015 r. przekroczył 2 mln euro i roczna suma bilansowa w 2014 r. i 2015 r. przekroczyła 2 mln euro (uwzględniając kurs waluty jest to kwota za rok 2014 r. wynosząca 8 524 600 zł, a za 2015 r. 8 523 000 zł).
Co istotne jeśli nie spełniamy warunku zatrudnienia (w 2014 r. i 2015 r. średniorocznie zatrudnialiśmy mniej niż 10 pracowników) to musimy w 2014 r. i 2015 r. przekroczyć kumulatywnie i obroty i sumę bilansową aby stać się małym lub średnim przedsiębiorcą. Nie przekroczenie w choćby jednym z tych lat obrotu lub sumy bilansowej powoduje, że posiadamy status MIKROPRZEDSIĘBIORCY, a co za tym idzie rejestry VAT w standardzie JPK będziemy wysłać dopiero począwszy od rozliczenia za styczeń 2018 r.
Konkluzje
Reasumując, jesteśmy MIKROPRZEDSIĘBIORCĄ (obowiązanym do wysyłki rejestrów VAT w standardzie JPK dopiero od stycznia 2018 r.) jeżeli:
a) wielkość naszego zatrudnienia nie przekraczała limitu oraz wielkość obrotów nie przekraczała limitu (bez względu na wartości aktywów);
b) wielkość naszego zatrudnienia nie przekraczała limitu oraz wartości aktywów nie przekraczała limitu (bez względu na wartość obrotów wielkość obrotów);
c) wielkość naszego zatrudnienia nie przekraczała limitu oraz wielkość obrotów nie przekraczała limitu i wartości aktywów nie przekraczała limitu.
Należy zwrócić uwagę na fakt, że z dniem 1 stycznia 2017 r. zmianie ulega treść art. 109 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług, w ten sposób że rejestry VAT powinny zawierać numer VAT lub numer VAT UE kontrahenta (dotyczy to zarówno rejestrów sprzedaży, rejestrów zakupu jak i rejestrów odwrotnego obciążenia). Podanie tego numeru nie jest konieczne w przypadku sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej (jak i zakupu od takich podmiotów) oraz czynności zakupu i sprzedaży poza Unię Europejską.
Wbrew pojawiającym się poglądom zmiana treści art. 109 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług nie nakłada obowiązku wykazywania w rejestrach sprzedaży i zakupu poszczególnych pozycji faktur. Jedynie (jak to ma miejsce obecnie) w rejestrach sprzedaży należy wykazać fakturę w podziale na sumy sprzedaży opodatkowane konkretną stawką podatku. Jeśli faktura sprzedaży zawiera wyłącznie jedną stawkę podatku wówczas w rejestrach sprzedaży należy wykazać wyłącznie sumę całej faktury (z podziałem na sumę netto, sumę VAT itp.).
W celu poszerzenia wiedzy warto sięgnąć do broszury Ministerstwa Finansów
