Z dniem 1 stycznia 2016 r. weszły w życie istotne zmiany w Ordynacji podatkowej m.in. w odniesieniu do odsetek za zwłokę. Otóż nowelizacja przewiduje możliwość skorzystania z preferencyjnej wysokości odsetek za zwłokę w wysokości 50% ale jednocześnie wprowadza podwyższone odsetki w wysokości 150%.
Odsetki za zwłokę w wysokości 50%
Zgodnie z art. 56a § 1 Ordynacji podatkowej obniżoną stawkę odsetek za zwłokę w wysokości 50% stosuje się w przypadku spełnienia łącznie następujących warunków:
1) złożenia prawnie skutecznej korekty deklaracji, nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia upływu terminu do złożenia deklaracji;
2) zapłaty zaległości podatkowej w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty.
Niemniej jednak tak obniżonej stawki odsetek za zwłokę nie stosuje się w przypadku, gdy:
a) korekta deklaracji została złożona już po doręczeniu zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej, a w przypadkach gdy nie stosuje się zawiadomienia – po zakończeniu kontroli podatkowej, oraz
b) korekta deklaracji została złożona w wyniku czynności sprawdzających.
Tak więc możliwość zastosowania obniżonych odsetek zależy od terminu złożenia korekty deklaracji – podatnicy mają tylko 6 miesięcy od upływu terminu do złożenia deklaracji co wydaje się okresem zbyt krótkim. Ponadto obniżone odsetki mają zastosowanie wyłącznie w przypadku, gdy korekta jest wynikiem samokontroli podatnika. Jeżeli zostało już wszczęte postępowanie lub też nieprawidłowości zostały wykryte w wyniku czynności sprawdzających obniżone odsetki nie mają zastosowania.
Odsetki za zwłokę w wysokości 150%
Zgodnie z art. 56b Ordynacji podatkowej podwyższoną stawkę odsetek za zwłokę w wysokości 150% stosuje się do zaległości w podatku od towarów i usług oraz w podatku akcyzowym w przypadku:
1) zaniżenia zobowiązania podatkowego, zawyżenia kwoty nadpłaty lub zwrotu podatku ujawnionych przez organ podatkowy w toku kontroli podatkowej lub postępowania podatkowego,
2) korekty deklaracji:
a) złożonej po doręczeniu zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej, a w przypadkach gdy nie stosuje się zawiadomienia – po zakończeniu kontroli podatkowej,
b) dokonanej w wyniku czynności sprawdzających
– jeżeli kwota zaniżenia zobowiązania podatkowego, zawyżenia kwoty nadpłaty lub zwrotu podatku przekracza 25% kwoty należnej i jest wyższa niż pięciokrotna wysokość minimalnego wynagrodzenia,
3) ujawnienia przez organ podatkowy w toku czynności sprawdzających, kontroli podatkowej lub postępowania podatkowego niezłożenia deklaracji, mimo ciążącego obowiązku oraz braku zapłaty podatku.
Podwyższona stawka odsetek za zwłokę ma zastosowanie w przypadku zaniżenia zobowiązania podatkowego nawet jeżeli podatnik złożył korektę deklaracji ale dopiero po wszczęciu kontroli lub też w wyniku wykrycia nieprawidłowości w toku czynności sprawdzających. Dodatkowo podwyższone odsetki mają zastosowanie, gdy w wyniku kontroli ujawniono fakt niezłożenia deklaracji podatkowej. Istotne jest jednak, że podwyższone odsetki za zwłokę będą miały zastosowanie wyłącznie w przypadku, gdy zaległość podatkowa przekracza 25% kwoty należnej i jest wyższa niż pięciokrotna wysokość minimalnego wynagrodzenia. Poniżej tych kwot zastosowanie znajdą odsetki w wysokości podstawowej.
Warto odnotować, że zgodnie z art. 19 ust. 3 ustawy zmieniającej do zaległości podatkowych powstałych przed dniem 1 stycznia 2016 r. można zastosować odsetki obniżone (50%), pod warunkiem złożenia prawnie skutecznej korekty deklaracji do końca czerwca 2016 r. i zapłaty zaległości podatkowej w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty. Jeżeli jesteśmy świadomi istnienia zaległości podatkowej powstałej przed dniem 1 stycznia 2016 r., która co do zasady w świetle przepisów obowiązujących od dnia 1 stycznia 2016 r. kwalifikuje się do zastosowania obniżonej stawki odsetek za zwłokę, możemy skorzystać z tej preferencji, z tym że czas na złożenie korekty upływa z końcem czerwca 2016 r.
